Không ít chị em cảm thấy sợ hãi khi nhắc đến u nang buồng trứng. Tuy nhiên, vấn đề phụ khoa này thực tế không phải lúc nào cũng gây nguy hại đến sức khỏe. Nhằm giúp chị em hiểu rõ hơn về căn bệnh này, Atlantic Medical đã tổng hợp một số thông tin qua bài viết dưới đây, hãy cùng theo dõi nhé! 

U nang buồng trứng là gì?

U nang buồng trứng là tình trạng bệnh lý phụ khoa, trong đó khối u là những túi chứa chất lỏng nằm bên trong hoặc trên bề mặt. U nang thường có kích thước khoảng 3 – 8cm nhưng một số trường hợp có thể to choán hết ổ bụng. 

Hầu hết khối u nang có kích thước nhỏ, thường vô hại và tự biến mất. Nhưng có những khối nang lớn hơn gây rối loạn kinh nguyệt, khó chịu, giảm chức năng buồng trứng. Thậm chí, một vài trường hợp hiếm gặp có thể tiến triển thành ung thư buồng trứng. 

Các loại nang buồng trứng

U nang trong buồng trứng hiện được phân chia làm hai loại, bao gồm u nang cơ năng và nang thực thể: 

Nang cơ năng

Nang cơ năng là loại u nang phát triển từ nang graafian (túi chứa đầy dịch, trứng và nằm trong buồng trứng). Chúng xuất hiện vào khoảng nửa đầu chu kỳ kinh nguyệt, một quả trứng sẽ thoát khỏi nang trứng. Trứng sau đó sẽ di chuyển xuống đến ống dẫn trứng. U nang cơ năng sẽ bắt đầu hình thành khi nang trứng không vỡ, trứng không rụng nên tiếp tục phát triển. 

Nang cơ năng bao gồm hai loại là nang bọc noãn và nang hoàng thể. Đối với nang hoàng thể, chúng lại được chia làm 2 loại là nang tế bào hạt và nang tế bào vỏ. 

Nang thực thể

Nang thực thể gồm 2 loại là u nang biểu mô buồng trứng và u nang bì. Trong đó, nang biểu mô bao gồm: 

• U nang thanh dịch: U nang nước có thể lành tính hoặc ác tính, có thể có nhú hoặc vỏ nhẵn. Dạng u có nhú thường là ác tính. 
• U nang nhầy: Bên trong chừa nhầy vàng, kích thước trung bình to nhất trong các dạng, khoảng 85% là lành tính. 
• Lạc nội mạc tử cung: Do tuyến nội mạc tử cung lạc chỗ ở buồng trứng, bên trong thường chứa dịch máu kinh màu nâu. 
• U tế bào sáng: Tương tự như lạc nội mạc tử cung. 
• U Brenner: Có nguồn gốc từ nang De Graff, 80% là lành tính. 

Ngoài ra còn có u nang bì buồng trứng. Loại nang này chứa các tổ chức như tóc, răng, bã đậu, đa phần là lành tính nhưng cũng có thể phát triển thành ác tính. 

Nguyên nhân gây ra u nang buồng trứng

Hiện nay, nguyên nhân chính gây ra u nang ở buồng trứng vẫn chưa được xác định. Tuy nhiên một số yếu tố rủi ro sau có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh: 

• Thay đổi nội tiết tố: Sự thay đổi về nội tiết tố có thể khiến khối nang nước buồng trứng phát triển.  
• Thai kỳ: Một số trường hợp, nang trứng vẫn hình thành khi bạn mang thai do sự thay đổi về nội tiết tố. 
• Kinh nguyệt đến sớm hơn bình thường: Hiện tượng này có thể là tiền đề dẫn đến u nang phát triển lớn. 
• Lạc nội mạc tử cung: Phụ nữ bị lạc nội mạc tử cung khiến một số mô dính vào buồng trứng và phát triển thành. 
• Nhiễm trùng vùng chậu: Nhiễm trùng khi lan đến buồng trứng có thể gây ra.

Dấu hiệu cảnh báo u nang buồng trứng

Hầu hết các u nang buồng trứng lành tính đều không có triệu chứng. Nhưng một số trường hợp khi kích thước nang phát triển, chèn ép các khu vực xung quanh thì chúng có thể gây ra cơn đau vùng chậu âm ỉ hoặc dữ dội. Cơ đau có thể đến bất chợt, đau khi vận động mạnh hoặc khi giao hợp. 

Một số nang hoàng thể khi bị vỡ, làm chảy máu, gây ra đau và tạo phản ứng phúc mạc (co cứng thành bụng khi ấn vào). Đôi khi, khối nang có thể làm cơn đau bụng trở nên dữ dội do gây xoắn buồng trứng. 

U nang buồng trứng lành tính có nguy hiểm không?

Thường không gây nguy hiểm đến sức khỏe nếu kích thước chỉ từ 1 – 3cm và có thể tự biến mất trong vòng vài tháng. Loại u này cũng hiếm khi phát triển đến kích thước lớn, gây hậu quả nghiêm trọng hay trở thành ung thư. 

Một số trường hợp rất hiếm u có thể lớn đến 15 – 30 cm hoặc hơn. Nếu u nang lớn, chúng có nguy cơ bị vỡ rất cao, chèn ép các cơ quan khác, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Dù vậy, nếu bạn thường xuyên khám sức khỏe, theo dõi kích thước u, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp kịp thời để khối u không ảnh hưởng đến sức khỏe. 

Chẩn đoán, phòng ngừa và điều trị u nang tại buồng trứng lành tính

Chẩn đoán

Khối u nang thường được phát hiện tình cờ khi bệnh nhân thăm khám hoặc chẩn đoán qua hình ảnh vùng chậu kết hợp với gợi ý từ các triệu chứng. Hiện tại, tình trạng bệnh này được chẩn đoán qua một trong hai (hoặc cả hai) hình thức là siêu âm qua âm đạo và xét nghiệm. 

Phòng ngừa

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp, ít sử dụng các loại thực phẩm biến đổi gen, hạn chế thịt đỏ, chất kích thích, chất béo bão hòa… 
• Tập thể dục điều độ, tối thiểu 20 phút mỗi ngày để tăng cường sức khỏe. 
• Giữ tâm trạng luôn thoải mái. 
• Giữ gìn vệ sinh vùng kín, tránh nạo phá thai hay dùng thuốc phá thai. 

Điều trị

Phần lớn bệnh nhân u nang buồng trứng lành tính chỉ cần theo dõi siêu âm có phát hiện qua âm đạo. Nhiều nang cơ năng kích thước dưới 5cm có thể tự mất mà không cần điều trị. Nếu khối u cần điều trị, bác sĩ có thể thực hiện phẫu thuật nội soi. 

U nang buồng trứng hầu như không ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, thậm chí có thể biến mất chỉ sau vài tháng. Vì thế, chị em không cần quá lo lắng, hãy thật tự tin và thường xuyên thăm khám để được phát hiện và điều trị sớm.