Bốc hoả – tình trạng khiến đến 85% phụ nữ trong độ tuổi từ 45 đến 60 gặp phải nên mọi người thường nghĩ bốc hỏa chỉ xảy ra ở thời kỳ tiền mãn kinh, mãn kinh. Nhưng thực tế, lầm tưởng rằng bốc hỏa cũng ảnh hưởng đến 75% phụ nữ mang thai, đặc biệt là trong tam cá nguyệt thứ hai và thứ ba. Có tới 90% phụ nữ cho biết họ bị bốc hỏa ít nhất một lần trong những tuần sau khi sinh. Bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn tại sao bốc hỏa cũng gặp ở phụ nữ mang thai, phụ nữ sau sinh mà không chỉ đơn thuần là bốc hỏa tuổi mãn kinh. 

Bốc hỏa xảy ra khi nào?

Bốc hỏa được định nghĩa là một luồng nhiệt đột ngột tràn vào mặt, đầu và cổ chỉ trong vài giây và biến mất ngay sau đó. Chúng thường đi kèm với hiện tượng đỏ mặt, vã mồ hôi nhất thời và có thể kèm theo cảm giác ớn lạnh. Điều khiến các cơn bốc hỏa trở nên rắc rối và khó chịu là chúng có thể bùng phát bất cứ lúc nào, thường là không báo trước và cũng thường hết nhanh. Bốc hỏa thường xảy ra vào ban ngày, tỷ lệ bốc hỏa nhiều nhất là vào giữa trưa (53.5%) và buổi chiều (47.5%), nhưng cũng có thể gặp bốc hỏa về đêm. Khi xảy ra vào ban ngày, bốc hỏa thường khiến phụ nữ trở nên dễ cáu gắt hơn, khó kiểm soát cảm xúc hơn và có thể gây ảnh hưởng tới cuộc sống và công việc. 

Mặc dù bốc hỏa về đêm xảy ra với tần suất ít hơn (18.8%) nhưng khi xảy ra vào ban đêm, người phụ nữ thường bị tỉnh giấc vào giữa đêm, ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ. 

Tần suất bốc hỏa bao nhiêu là bình thường? 

Phụ nữ khi bị bốc hỏa thường lo lắng: không biết tình trạng mình gặp phải có là bình thường không? Tần suất bốc hỏa của mình có nhiều quá không? Dưới đây là một số dữ liệu từ các nghiên cứu trên thế giới để phụ nữ có thể tham khảo: 

• Một cơn bốc hỏa có thể kéo dài từ một đến năm phút  

• Bốc hỏa có thể xảy ra vài lần một tuần hoặc hàng ngày tuỳ người. Với một số phụ nữ gặp tình trạng bốc hỏa nghiêm trọng, tần suất có thể lên đến 4 đến 5 lần một giờ, 20 đến 30 lần một ngày, thậm chí có thể hơn. 

Nguyên nhân gây ra bốc hỏa 

Hiểu về nguyên nhân gây ra các cơn bốc hỏa cung cấp chìa khóa để biết cách ngăn ngừa và điều trị các cơn bốc hỏa này. Mặc dù nguyên nhân chính xác của các cơn bốc hỏa rất phức tạp và cơ chế đằng sau chúng vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn nhưng hầu hết các bác sĩ và nhà nghiên cứu đều đồng ý rằng sự thay đổi nội tiết tố là nguyên nhân chính gây ra các cơn bốc hỏa. Ngoài những nguyên nhân nội tiết tố thông thường này, trong những trường hợp hiếm gặp hơn, các yếu tố và tình trạng bệnh lý khác có thể gây ra các cơn bốc hỏa. Một số tình trạng bệnh lý có sẵn và lựa chọn lối sống cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở phụ nữ. 

Sự thay đổi nội tiết tố 

Nội tiết tố (còn gọi là hormon) là các chất dẫn truyền hóa học kiểm soát mọi cơ quan trong cơ thể. Khi xảy ra biến động, các cơ quan không nhận được tín hiệu chính xác để hoạt động đầy đủ nên xảy ra tình trạng rối loạn nội tiết tố. Cách chính xác mà hormon tương tác với một số bộ phận của cơ thể, đặc biệt là não, vẫn chưa được hiểu rõ hoàn toàn. Tuy nhiên, có mối liên hệ rõ ràng giữa sự biến động giữa các hormon sinh dục nữ (estrogen, progesteron) với vùng dưới đồi – một phần thuộc não bộ, hoạt động như “bộ điều nhiệt bên trong” của cơ thể. 

Các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng sự mất cân bằng nồng độ estrogen và progesteron, đặc biệt là sự thiếu hụt estrogen đột ngột, có thể khiến vùng dưới đồi của phụ nữ bị nhầm lẫn và khiến họ tin rằng cơ thể đang quá nóng. Kết quả là phần não này nhanh chóng phản ứng bằng cách gửi lệnh đi khắp cơ thể để hạ nhiệt. Điều này làm cho các mạch máu giãn ra hoặc giãn nở và kết quả là một lượng lớn mồ hôi được tiết ra.  

Đây là lý do tại sao nhiều phụ nữ gặp phải các cơn bốc hỏa trong thời kỳ mất cân bằng nội tiết tố đáng kể: tuổi dậy thì, hội chứng tiền kinh nguyệt, kinh nguyệt, mang thai, sau sinh và mãn kinh. Nếu nồng độ estrogen và progesteron không được điều hòa tốt, phụ nữ có thể gặp phải các cơn bốc hỏa cũng như các rối loạn tâm lý và sinh lý khác. 

• Tuổi dậy thì là giai đoạn cơ thể bé gái bắt đầu tiết ra hormon sinh sản và cơ thể bắt đầu phát triển. Việc sản xuất hormon này cùng với các yếu tố khác như áp lực ở trường học đôi khi có thể dẫn đến bốc hỏa ở tuổi dậy thì. 
• Mang thai sẽ kèm theo sự biến động liên tục của hormon của phụ nữ, đặc biệt là hormon sinh sản cần thiết để nuôi dưỡng thai nhi. Những thay đổi này, cũng như các yếu tố khác trong quá trình mang thai như tăng cân, có thể góp phần gây ra các cơn bốc hỏa. 
• Giai đoạn sau sinh sinh và cho con bú là một giai đoạn khác trong đó mức độ hormone sinh sản thay đổi, có thể gây ra các cơn bốc hỏa, cùng với các yếu tố khác như căng thẳng. 

• Tiền mãn kinh, mãn kinh là giai đoạn hormon sinh sản suy giảm dần để kết thúc những năm sinh nở của người phụ nữ 

Các nguyên nhân ít phổ biến khác gây ra bốc hỏa 

Trong khi sự mất cân bằng nội tiết tố là nguyên nhân chính gây ra các cơn bốc hỏa trong cuộc đời phụ nữ, các chuyên gia cũng chỉ ra rằng những rối loạn trong cách cơ thể cảm nhận nhiệt có thể do các tình trạng tiềm ẩn khác ít phổ biến hơn gây ra như: rối loạn chức năng tuyến giáp, chứng tăng tiết mồ hôi vô căn, nhiễm trùng, hạ đường huyết… 

Ngoài các nguyên nhân kể trên, có một số yếu tố nguy cơ và tác nhân có thể kích hoạt cơn bốc hỏa như môi trường xung quanh nóng bức, mặt quần áo chật, đồ ăn cay nóng, các chất kích thích như caffein, rượu, hút thuốc…. 

Những thay đổi của cơ thể khi cơn bốc hỏa xảy ra? 

Bởi vì mỗi phụ nữ có trải nghiệm sự thay đổi nhiệt độ và thời tiết riêng nên họ cũng có triệu chứng bốc hỏa khác nhau và nhận thấy chúng ảnh hưởng đến cuộc sống của họ theo những cách khác nhau. Tuy nhiên, có một số biểu hiện phổ biến mà phụ nữ sẽ trải qua khi cơn bốc hỏa xảy ra: 

• Tăng nhiệt nhanh chóng, chủ yếu ở phần trên cơ thể, đặc biệt là mặt và cổ nhưng có thể bao gồm toàn bộ cơ thể) 
• Vã mồ hôi đột ngột, thậm chí mồ hôi có thể thành giọt ở một số người 
• Mạch nhanh, không đều, đánh trống ngực, dao động 

• Ớn lạnh, buồn nôn, đau đầu có thể gặp ở một số phụ nữ 

Nhìn chung, bốc hỏa thường xảy ra vào các giai đoạn có sự biến đổi nội tiết quan trọng của người phụ nữ với biểu hiện cũng như tần suất của bốc hỏa có thể khác nhau tùy người. Nắm rõ được nguyên nhân và các yêu tố nguy cơ gây ra cơn bốc hỏa sẽ giúp khắc phục được những ảnh hưởng của bốc hỏa đối với cuộc sống của phụ nữ. 

Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, hãy nhấc máy liên hệ ngay với chúng tôi qua Hotline 0936.236.283 hoặc để lại câu hỏi tại đây để được các dược sĩ của Atlantic Medical giải đáp và tư vấn  

Chúc quý vị cùng gia đình sức khoẻ dồi dào và cuộc sống chất lượng!